Profilaktyka, inaczej nazywana prewencją, to obecnie bardzo intensywnie rozwijająca się dziedzina medycyny. Głównym jej przesłaniem jest fakt, iż łatwiej jest zapobiegać niż leczyć, dlatego warto abyś pamiętała o kilku podstawowych badaniach.
Nazwa badania | Po co się je robi? | Gdzie i kiedy wykonać? | Warunki wykonania |
Mammografia i USG piersi | Wykrywa mikrozwapnienia, guzki, zmiany nowotworowe. | Mammografia po 40 r. ż. – raz na 2 lata lub raz na rok. USG piersi – profilaktycznie po 35 r. ż. | Skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu. Można wykonać w prywatnej przychodni. |
Badanie ginekologiczne | Wykazuje zmiany szyjki macicy, choroby narządów rodnych, zakażenia bakteryjne i grzybicze
oraz wirusowe pochwy. |
Raz do roku – od rozpoczęcia miesiączkowania. | W przychodni rejonowej – bezpłatnie, bez skierowania. Można wykonać w prywatnej przychodni.
|
Cytologia | Umożliwia rozpoznanie nadżerki i wykrycie raka szyjki macicy. Rozszerzenie badania o wykonanie tzw. czystości pochwy – pokazuje ewentualne zakażenia dróg rodnych oraz rodzaj procesu chorobowego. | Raz w roku.
|
Bezpłatna u ginekologa w ramach ubezpieczenia. Można wykonać w prywatnej przychodni. |
Zaleca się jej wykonywanie wszystkim kobietom od momentu rozpoczęcia życia płciowego. Na początku 2-3 badania co roku, następnie do 35. roku życia co 3 lata, a jeszcze później do 65. roku życia co 5 lat. Jest stosowana w profilaktyce nowotworowej, przede wszystkim raka szyjki macicy. Umożliwia wykrycie stanów przedrakowych, obrazuje też funkcjonowanie hormonów. Może być wykonana podczas wizyty kontrolnej u ginekologa.
Trzeba je wykonywać co najmniej raz w roku – od momentu rozpoczęcia życia płciowego lub przed rozpoczęciem 18 roku życia. Kontrolna wizyta u ginekologa pozwala na ocenę stanu narządów rodnych, wykrycie ewentualnych schorzeń, np. stanów zapalnych, czy nieprawidłowości budowy. Badanie powinno być poszerzone o badanie palpacyjne czyli dotykowe piersi.
Kobietom po 50. roku życia zaleca się wykonywanie tego badania co rok. Mammografia to rodzaj zdjęcia rentgenowskiego, jest najważniejszym badaniem w profilaktyce nowotworowej piersi.
Od 20. roku życia powinnaś wykonywać je wykonywać raz w miesiącu najlepiej tydzień po krwawieniu menstruacyjnym. Badanie to wykonasz sama, a stała kontrola piersi umożliwia wczesne wykrycie pojawiających się zmian – guzków, torbieli itp.
Pozostałe badania o których powinnaś pamiętać, a które zalecane są wszystkim przedstawia tabela poniżej:
Nazwa badania | Po co się je robi? | Gdzie i kiedy wykonać? | Warunki wykonania |
Stężenie poziomu cukru we krwi
|
Pozwala rozpoznać lub wykluczyć cukrzyce, ale także łagodniejsze zaburzenia w przyswajaniu cukrów określane jako nieprawidłowa tolerancja glukozy. | Profilaktycznie raz w roku. | Skierowanie od lekarza dowolnej specjalności. Można wykonać w prywatnym laboratorium. |
Stężenie poziomu
cholesterolu we krwi
|
Kontrolowanie cholesterolu może zapobiec zawałom serca i udarom mózgu. Jego poziom wpływa na rozwój miażdżycy znaczyć i choroby wieńcowej. | Po raz pierwszy ok. 30 r. ż. a potem co 3 lata. Częściej osoby rodzinnie obciążone występowaniem zawałów serca lub udarów mózgu. Osoby po 50 r. ż. raz w roku. | Skierowanie od lekarza dowolnej specjalności. Można wykonać w prywatnym laboratorium. |
Analiza moczu
|
Pomaga rozpoznać choroby nerek, wątroby, dróg moczowych. Ułatwia diagnozę cukrzycy i żółtaczki. | Profilaktycznie raz w roku. Wymagane w zakresie badan okresowych w pracy. | Skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu. Można wykonać w prywatnym laboratorium. |
Morfologia krwi
|
Może wykazać niedokrwistość, nadkrwistość, przewlekłe procesy zapalne, zatrucia i infekcje w organizmie. | Wykonujemy raz w roku. Wymagane w zakresie badan okresowych w pracy. | Skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu. Można wykonać w prywatnym laboratorium. |
Odczyn Biernackiego czyli OB
|
Wykrywa stany zapalne, choroby pasożytnicze, alergie, niedokrwistość, nowotwory. | Raz w roku wraz z morfologia. | Potrzebne skierowanie. Można wykonać w prywatnym laboratorium. |
Pomiar ciśnienia krwi
|
Podwyższone ciśnienie może sygnalizować chorobę nadciśnieniową. | Profilaktycznie co pół roku. W ciąży w czasie każdej wizyty kontrolnej. Częściej osoby z nadwaga lub otyłością, a także genetycznie obciążone nadciśnieniem. | Bezpłatne w każdej przychodni. |
Badanie okulistyczne
|
Może wykryć jaskrę, zaćmę, krótkowzroczność, nadwzroczność. | Badanie dna oka co 1-2 lata u osoby z nadciśnieniem tętniczym. Po 50 r. ż. warto co rok – ryzyko powstania chorób oczu rośnie z wiekiem. Ważne jest też dobranie w odpowiednim czasie szkieł korekcyjnych. | Bezpłatne bez skierowania w przychodniach państwowych. Odpłatnie w prywatnym gabinecie. |
Badanie kału na krew utajoną | Pozwala wstępnie ustalić schorzenia jelita grubego. Niewielkie ilości krwi mogą się bowiem pojawiać w kale w przypadku zmian nowotworowych w przewodzie pokarmowym. Krew w kale wykrywa się także w czynnej chorobie wrzodowej, w przypadku uchyłków jelita grubego czy w niektórych stanach zapalnych jelita. | Po 50 r. ż. raz w roku. Zwłaszcza gdy występują zaparcia, wrzody żołądka, bóle brzucha. | Na zlecenie lekarza. Można wykonać w prywatnym gabinecie. |
*W badaniach in vitro potwierdzono gatunkowo swoistą oporność pałeczek Lactobacillus rhamnosus 573 na kotrimoksazol i metronidazol, dlatego Lactovaginal można stosować w trakcie leczenia tymi lekami.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowania oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.