Cytologia

badania prenatalne
  • Cytologia to badanie przeprowadzane przez ginekologa lub położną pozwalające na ocenę stanu szyjki macicy oraz wykryciu wszystkich zachodzących w niej zmiany, np. stanu zapalnego, nadżerki czy raka.
  • Cytologia jest badaniem rutynowym, wszystkie kobiety w wieku od 25 do 59 lat raz na trzy lata mogą ją zrobić bezpłatnie. Jeśli masz taką możliwość cytologię powinnaś WYKONYWAĆ RAZ DO ROKU.
  • Z powodu zaniedbań badań kontrolnych w Polsce 60 proc. raka szyjki macicy rozpoznaje się w drugim i trzecim stopniu zaawansowania, kiedy leczenie jest mniej skuteczne. Kobiety niestety zgłaszają się do lekarza wtedy, gdy dolegliwości stają się coraz bardziej uciążliwe i niepokojące. W Polsce co roku na raka szyjki macicy zapada 4 000 kobiet, połowa z nich umiera tylko dlatego, ze za późno zgłosiła się do lekarza!
  • Cytologia jest wykonywana w celu badania onkologicznego (zapobiegawczego) i hormonalnego i różni się od badania stanu mikrobiologicznego pochwy, którego zadaniem jest wyłącznie ocena stopnia czystości pochwy. Stan czystości pochwy ma duży wpływ na poprawne pobranie materiału do cytologii. Infekcja trwająca w obrębie dróg rodnych podczas przeprowadzania cytologii może przyczynić się do błędnego odczytu badania.
  • Ocena biocenozy/czystości pochwy, to badanie diagnostyczne, polegające na obserwacji mikroskopowej pobranej wydzieliny z pochwy i określeniu rodzaju mikroorganizmów w niej występujących. Ocena mikroskopowa odbywa się po przygotowaniu w określony sposób preparatu (rozmazu) z pobranego materiału biologicznego z pochwy. Celem ujednolicenia rozpoznań dokonywanych na podstawie obrazu widzianego w mikroskopie stosuje się odpowiednią skalę oceny flory mikrobiologicznej pochwy.

Wyróżnia się cztery podstawowe stopnie czystości pochwy:

Stopień czystości mikrobiologicznej Opis
I Stan prawidłowy, obecność licznych pałeczek kwasu mlekowego, brak leukocytów i innych bakterii.
II Średnia liczba pałeczek kwasu mlekowego, niewielka liczba leukocytów.
III Pojedyncze pałeczki kwasu mlekowego, liczne bakterie innego rodzaju, liczne leukocyty.
IV Brak pałeczek kwasu lekowego, liczne inne bakterie, obecność patogenów grzybów, rzęsistek pochwowy.

 

Badanie mikroskopowe wydzieliny z pochwy pozwala ocenić rodzaj flory mikrobiologicznej bytującej w pochwie, a więc daje odpowiedź, czy istnieje stan zapalny pochwy oraz ustala rodzaj zapalenia (np. grzybicze, bakteryjne, rzęsistkowe itd.). Flora mikrobiologiczna pochwy to złożona populacja drobnoustrojów zasiedlająca nabłonek pochwy. Drobnoustroje te stanowią ochronę nabłonka pochwy przed inwazją drobnoustrojów chorobotwórczych.

Czynniki ryzyka:

  • antykoncepcja hormonalna stosowana przez wiele lat,
  • wiek, największy odsetek zachorowań jest w śród kobiet pomiędzy 40-55 rokiem życia,
  • wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
  • duża liczba partnerów seksualnych,
  • duża ilość porodów,
  • predyspozycje dziedziczne,
  • palenie papierosów,
  • nieprawidłowości stwierdzone podczas wcześniejszych badań cytologicznych.

Przygotowanie do badania

Przed badaniem należy odpowiednio się przygotować:

  • na badanie najlepiej zgłosić się co najmniej cztery dni po ostatnim dniu miesiączki, najlepiej pomiędzy 10 a 18 dniem cyklu
  • cytologię powinno się robić co najmniej jeden dzień po badaniu ginekologicznym lub USG dopochwowym,
  • przed pobraniem wymazu nie należy stosować żadnych leków dopochwowych, dopochwowych środków plemnikobójczych, preparatów do irygacji,
  • 24 godziny przed cytologią powinno się zrezygnować ze współżycia płciowego
  • przed badaniem należy również zadbać o odpowiednia higienę (dokładne umycie zewnętrznych narządów rodnych) i włożyć wygodne ubrania

Przed badaniem lekarz/położna przeprowadzą wywiad, należy również wypełnić ankietę. Informacje te pozwolą wstępnie ustalić, czy znajdujesz się w grupie ryzyka.

Przebieg badania

Badanie słada się z 4 etapów i polega na:

1. Pobraniu komórek wchodzących w skład nabłonka pokrywającego narząd rodny (a dokładnie z szyjki macicy) za pomocą specjalnej szpatułki/szczoteczki.

2. Rozprowadzeniu pobranych komórek na szkiełku mikroskopowym

3. Utrwalane wymazu przeznaczonym do tego preparatem. Szkiełko zostaje poddane procesowi barwienia, tak aby uwidocznić morfologię naniesionych komórek, a następnie wybarwione komórki oceniane są pod mikroskopem.

4. Ostatnim etapem badania cytologicznego jest ocena pobranego wymazu i w zależności od wyniku podjęciu przez lekarza ginekolog decyzje o dalszym postępowaniu.

Od 2009 roku obowiązuje wersja opisowa wyniku cytologii tzw. system oceny Bethesda.

Przy podawaniu wyniku cytologicznego według systemu oceny Bethesda

  • określenie czy rozmaz zawiera odpowiedni materiał do oceny (świadczy o tym ilość materiału oraz obecność komórek z kanału szyjki macicy),
  • ogólne stwierdzenie czy obraz cytologiczny jest prawidłowy
  • podanie dokładnego opisu stwierdzanych zmian zgodnie z obowiązującą terminologią (określenie rodzaju zakażenia, obecności nieprawidłowych komórek nabłonkowych, komórek innych nowotworów oraz ocenę stanu hormonalnego pacjentki).

Zdaniem specjalistów ten podział jest wystarczający dla podjęcia właściwych decyzji odnośnie dalszego postępowania diagnostycznego lub leczniczego.

Pięciostopniowa ocena skali według Papanicolau (obecnie odchodzi się od tej metody)

I grupa – w rozmazie występują wyłącznie prawidłowe komórki nabłonka płaskiego i gruczołowego, jest to bardzo dobry wynik.

II grupa – jest najczęściej spotykana, występuje zwłaszcza u kobiet, które prowadzą życie seksualne. Taki rozmaz uznaje się za niepodejrzany. Obok komórek obecnych w grupie I są tu także komórki zapalne. Nie widać jednak komórek nieprawidłowych, charakterystycznych dla stanu przedrakowego. Taki wynik często mają kobiety, u których pojawiła się nadżerka. Nadżerkę musi zostać wyleczona a następnie należy powtórzyć cytologię. O sposobie leczenia decyduje lekarz ginekolog.

III grupa – to już wynik zaliczany do “podejrzanych”. W rozmazie widać komórki nieprawidłowe (tzw. dysplastyczne, które mogą się przekształcić w nowotworowe). Cytolog określa stopień dysplazji (nieprawidłowości) jako: mały, średni lub duży. To ważne m.in. dlatego, że zmiany małego stopnia są niekiedy wynikiem silnego odczynu zapalnego i mogą się cofnąć po leczeniu. Przy średniej lub dużej dysplazji lekarz zleca zwykle dodatkowe badania, np. kolposkopię (oglądanie szyjki macicy przez specjalny przyrząd) lub biopsję (pobranie wycinków z szyjki macicy do badania histopatologicznego, czyli badanie zmienionych tkanek pod mikroskopem).

IV grupa – informuje o obecności tzw. komórek atypowych, czyli komórki rozwijające się nieprawidłowo. Mogą one świadczyć o istnieniu raka przedinwazyjnego, czyli takiego, którego komórki występują na razie tylko w nabłonku. Ten nowotwór wcześnie wykryty jest w 100 proc. wyleczalny.

V grupa – świadczy o wykryciu zmian złośliwych (jest to tzw. rak inwazyjny). Jeśli atypowe komórki nie są liczne i szybko zdecydujesz się na leczenie, masz spore szanse na uratowanie życia.

Wynik ujemny – brak cech uszkodzeń i złośliwości. Większość próbek z takim wynikami prezentuje się jako w pełni zdrowa tkanka. Czasem stwierdza się obecność zmian samych komórek szyjki związanych trwającą z infekcją (bakteryjna waginoza, grzybica, rzęsistkowica), lub podrażnieniem. W takiej sytuacji ginekolog może zalecić odpowiednie leczenie.

Nieprawidłowości budowy komórek nabłonka – stwierdza się obecność komórek o cechach nowotworowych lub przednowotworowych. Wynik ten dzieli się na podkategorie:

  • atypowe komórki nabłonka płaskiego szyjki macicy o nieokreślonym znaczeniu – wynik badania cytologicznego, świadczący o tym, że w rozmazie znaleziono nietypowe komórki nabłonka, których cechy są na tyle słabo wyrażone, że nie można ich zakwalifikować do grupy dysplazji (grupy komórek zmienionych). Wynik taki wymaga ponownej oceny, kolejnego rozmazu cytologicznego, pobranego najczęściej po 3-6 miesiącach.
  • obecności zmian dysplastycznych (zmiany wyglądu komórek) niskiego stopnia lub wysokiego stopnia. Pacjentki z takim wynikiem poddawane są badaniu kolposkopowemu. Badanie to polega na dokładnym obejrzeniu komórek pokrywających szyjkę macicy, przy pomocy urządzenia wprowadzonego bezpośrednio do pochwy.
  • rak płaskonabłonkowy – taki wynik oznacza obecność raka inwazyjnego. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań w celu potwierdzenia diagnozy i ustalenia formy leczenia (radioterapia, chemioterapia, zabiegi operacyjne).

Nie czekaj aż będzie za późno!

Infekcje intymne? Lactovaginal®.

  • lek dostępny bez recepty
  • działa profilaktycznie
  • normalizuje wydzielinę
  • przywraca równowagę mikrobiologiczną*

*W badaniach in vitro potwierdzono gatunkowo swoistą oporność pałeczek Lactobacillus rhamnosus 573 na kotrimoksazol i metronidazol, dlatego Lactovaginal można stosować w trakcie leczenia tymi lekami.

{ Zdrowe intymne } to nasze zwycięstwo.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowania oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.